Deze blog is afkomstig van: Farmakunde4you

Een rondje door de media op zoek naar medicijnnieuws laat een aantal thema’s zien die telkens terugkomen: Oekraïne, medicijntekorten en -productie, en (natuurlijk) de coronavaccins. En deze thema’s zijn ook nog eens met elkaar te linken.

Oekraïne en pillen

Er ontstond de afgelopen weken door de oorlog in de Oekraïne en de brand bij de kerncentrale in Tsjernobyl een run op jodiumpillen, dusdanig dat de doosjes op rantsoen gingen. Dat merkte een van mijn Stage1-studenten in de apotheek, maar het stond ook in het nieuws.  Helaas stond er onjuiste informatie in dit RTL-nieuwsbericht, nl. dat de pillen zouden beschermen tegen radioactieve straling. Dat doen ze alleen niet. Waar dienen jodiumpillen dan wel voor? Daarvoor moet je weten dat de schildklier jodium verwerkt in de schildklierhormonen die het produceert. Laten we eens in het Farmacotherapeutisch Kompas kijken “Bij een kernramp leidt de vroegtijdige orale inname van een hoge dosis stabiel jodide tot verzadiging van de schildklier, waardoor deze minder radioactief jodium kan opnemen. Hierdoor neemt de kans af om schildkliercarcinoom te ontwikkelen.” Het gaat hier om het voorkomen van schildklierkanker doordat er geen radioactief jood wordt opgenomen. Het beschermt dus niet tegen radioactieve straling zelf. Het innemen van jodiumpillen is vooral belangrijk voor zwangeren en mensen onder 40. Boven die leeftijd wegen de bijwerkingen (ja, die zijn er ook!) niet op tegen de voordelen. Ook is het tijdstip van innemen belangrijk. Te vroeg, dan is de jodium al weer uit je lijf en werkt het niet meer en te laat, tja, die kan je zelf invullen.

Ondertussen zijn er allerlei inzamelingsacties opgestart, ook voor medicijnen. Ook farmaceutische firma’s zoals Roche doneren hun geneesmiddelen. Er is ook behoefte aan specifieke geneesmiddelgroepen: In Oekraïne is er een grote groep mensen die HIV-positief is, en waarvan de aanvoer van HIV- geneesmiddelen nu lijkt te stokken. Tegelijkertijd zijn er Oekraïense vluchtelingen die in Nederland aankomen, waaronder ook een aantal gezinnen met kinderen met kanker. Op mijn LinkedIn tijdlijn kwam daarom de oproep van het Prinses Maxima Centrum, voorbij over het vertalen van bijsluiters naar het Oekraïens.

 

Medicijnproductie en medicijntekorten

Afgelopen week stuurde een alliantie van verschillende zorgorganisaties een brandbrief naar minister Ernst Kuipers over het verdwijnen van generieke medicijnproductie uit Nederland. Op dit moment is er nog maar 1 fabriek die generieke medicijnen produceert in Nederland. Door het preferentiebeleid van zorgverzekeraars worden generieke pillen uit China en India gehaald, die iets goedkoper zijn. De alliantie waarschuwt dat we straks voor onze generieke medicijnen voor 95% afhankelijk zijn van andere landen. Onder normale omstandigheden is dat niet problematisch, maar het kan een risico zijn bij een volgende pandemie of andere crisis.

Eind vorig jaar was er een dreigend geneesmiddeltekort met een andere oorzaak: het reumamedicijn tocilizumab, een interleukine-6 (IL-6) remmer bleek effect te hebben bij de behandeling van patiënten in het ziekenhuis met covid-19. Om een tekort aan tocilizumab te voorkomen, is een extra voorraad saralimumab (ook een IL-6 remmer) naar Nederland gehaald om in plaats van toculizumab te gebruiken bij covid-19 patiënten.

Terug naar medicijnproductie: Op een ander front werd er aan een andere minister gevraagd om iets te doen rondom medicijnproductie. De partners van de Green Deal Duurzame Zorg stuurden een green paper naar Klimaatminister Rob Jetten, waarin ze vroegen om financiële en inhoudelijke ondersteuning. Een van de punten in deze brief was “op Europees niveau leveranciers van medicijnen en medische producten te stimuleren duurzaam te produceren.”, want de medicijnproductie en logistiek zorgt ook voor CO2-uitstoot. Bijkomend voordeel van productie binnen Nederland, waar de schrijvers van de eerdere brief aan minister Kuipers om vroegen: dit zorgt voor kortere aanvoerlijnen en minder uitstoot bij transport.

Coronavaccins

Nog een staartje coronavaccin nieuws: sinds deze maandag is Novavax te verkrijgen in Nederland. Dit vaccin is gebaseerd op de normale vaccintechniek van het inspuiten van een eiwit van het virus. Het zou dus een oplossing kunnen zijn voor mensen die de nieuwe mRNA-vaccins niet vertrouwen. In het weekend voor de uitrol hebben 500 mensen een afspraak daarvoor gemaakt.

De cirkel is rond

Om vanuit coronavaccins het linkje naar Oekraine te leggen en de cirkel rond te maken: het vaccinatieniveau in Oekraine is relatief laag (rond de 36% eind februari) en daarom krijgen ook vluchtelingen hier de mogelijkheid om gevaccineerd te worden.